Poniżej treść komunikatu Ministerstwa Energii (źródło):
Komisja Europejska 18 listopada 2016 r. zaakceptowała program pomocowy dla sektora węgla kamiennego.
Akceptacja przez Komisję Europejską programu pomocowego to istotny etap w dialogu dotyczącym przyszłości sektora węglowego w Polsce, w którym uczestniczą aktywnie zarówno podmioty na poziomie krajowym, w tym strona społeczna, jak i Komisja Europejska. To kolejny krok na drodze do odbudowy i rozwoju tej, niezwykle istotnej gałęzi polskiej gospodarki. Po ośmiu latach zaniedbań polskie górnictwo ma szansę stać się nowoczesne, a Śląsk ponownie będzie symbolem rozwoju i postępu. Dzięki tej decyzji droga do mądrej i efektywnej restrukturyzacji sektora węgla kamiennego jest otwarta.
Program obejmuje pomoc na pokrycie bieżących strat produkcyjnych kopalń oraz na pokrycie kosztów nadzwyczajnych w ramach zgłoszonego do KE wniosku notyfikacyjnego pn. Pomoc państwa dla sektora górnictwa węgla kamiennego w latach 2015 – 2018.
Pomoc na pokrycie bieżących strat została przeznaczona m.in. dla KWK Makoszowy przekazanej do Spółki Restrukturyzacji Kopalń w kwietniu 2015 r. Pomoc dla KWK Makoszowy będzie udzielana zgodnie z zaakceptowanym przez Komisję Europejską programem tylko do końca 2016 r.
Z kolei pomoc na koszty nadzwyczajne będzie przeznaczona na:
- jednostki wygaszane przed 1 stycznia 2007 r.
- jednostki przekazywane do Spółki Restrukturyzacji Kopalń po 1 stycznia 2007 r. a przed 31 grudnia 2015 r., jednostki objęte programem pomocowym w 2016 r. (Ruch Jas-Mos, Ruch Anna) oraz przewidziane do przekazania na 2017 r. tj. Ruch Pokój I, KWK Sośnica, Ruch Rydłutowy, Ruch Śląsk, KWK Krupiński.
Pomoc na koszty nadzwyczajne obejmuje m.in. możliwość sfinansowania w ramach programu np. osłon socjalnych dla pracowników wygaszanych kopalń (urlopy górnicze, jednorazowe odprawy), kosztów wygaszania kopalń oraz działań po zakończeniu tego procesu, w tym zabezpieczenie kopalń przed zagrożeniem wodnym, gazowym i pożarowym czy usuwanie szkód górniczych (koszty Spółki Restrukturyzacji Kopalń).
Poniżej treść komunikatu Komisji Europejskiej (źródło w EN):
Pomoc państwa: Komisja zatwierdza 7,95 mld zł polskiej pomocy na obsługę zamykania kopalń.
Komisja Europejska uznała za zgodne z unijnymi zasadami pomocy państwa Plany Polski dotyczące udzielenia 7,95 mld złotych wsparcia na złagodzenie społecznych i środowiskowych skutków likwidacji niekonkurencyjnych kopalń węgla do 2018 r. Jak stwierdzono, wsparcie nie zakłóci nadmiernie konkurencji.
W następstwie decyzji podjętej we wrześniu 2016 r. przez rząd Polski w sprawie zamknięcia niekonkurencyjnych jednostek wydobywających węgiel Polska zgłosiła Komisji plan przeznaczenia 7,95 mld PLN (ok. 1,79 mld euro) ze środków publicznych na zagwarantowanie zorganizowanego zamknięcia kopalń.
Odpowiedzialność za decyzje dotyczące ewentualnego zamknięcia państwowych kopalń węgla leży w gestii państw członkowskich. Unijne zasady dotyczące pomocy państwa, zwłaszcza decyzja Rady 2010/787/UE, zezwalają państwom członkowskim na udzielanie wsparcia mającego ułatwiać proces zamykania niekonkurencyjnych kopalń węgla, aby złagodzić jego skutki społeczne i środowiskowe.
W swojej ocenie Komisja stwierdziła, że plany Polski są zgodne z decyzją Rady. Pomoc ma bowiem na celu ułatwienie procesu zamykania kopalń poprzez udzielenie wsparcia finansowego w łącznej wysokości 7,58 mld PLN (około 1,71 mld euro) tym pracownikom, którzy ze względu na zamykanie kopalń stracili lub stracą pracę. Ze środków tych finansowane będą w szczególności ich odprawy, renty wyrównawcze i świadczenia socjalne. Pomoc będzie też przeznaczona na zabezpieczenie szybów górniczych oraz likwidację infrastruktury kopalń, naprawę szkód w środowisku spowodowanych pracą kopalń i rekultywację terenów po zakończeniu procesu zamknięcia. Pozostała część pomocy przeznaczona zostanie na pokrycie strat produkcyjnych do pełnego wyłączenia kopalń z eksploatacji.
Kontekst
W grudniu 2010 r. Rada Unii Europejskiej przyjęła decyzję Rady 2010/787/UE w sprawie pomocy państwa ułatwiającej zamykanie niekonkurencyjnych kopalń węgla. Zgodnie z tą decyzją pomoc państwa dla przemysłu węglowego jest dozwolona tylko w tym przypadku, gdy chodzi o ułatwienie zamknięcia kopalni poprzez pokrycie strat produkcyjnych i kosztów nadzwyczajnych wynikających z zamknięcia. Decyzję przyjęto w kontekście polityki UE promującej odnawialne źródła energii oraz zrównoważoną i bezpieczną gospodarkę niskoemisyjną, a także z malejącą rolą rodzimych zasobów węgla kamiennego i brunatnego w ogólnym bilansie energetycznym krajów UE.
Pomoc na zamknięcie może być przeznaczona – w ramach pewnych ograniczeń – na pokrycie strat operacyjnych i musi także opierać się na uzgodnionym planie zamknięcia. Decyzja Rady zawiera wymóg, aby kopalnie, które otrzymują pomoc na zamknięcie, przestały działać najpóźniej do końca 2018 r.
Pomoc udzielana na pokrycie kosztów nadzwyczajnych wynikających z działań związanych z zamykaniem, zwłaszcza na zmniejszenie kosztów społecznych (np. koszty świadczeń socjalnych lub przedwczesnych emerytur, koszty zabezpieczenia i rekultywacji zamykanych jednostek produkcyjnych węgla, a także koszty związane z odpompowywaniem wody z likwidowanych kopalń i jej oczyszczaniem), może być wypłacana po zamknięciach do 2027 r. i musi opierać się na uzgodnionym planie zamknięcia.
Jawna wersja decyzji zostanie udostępniona pod numerem sprawy SA.41161 w rejestrze pomocy państwa na stronie Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji po wyjaśnieniu kwestii poufności. Wykaz nowych decyzji dotyczących pomocy państwa opublikowanych w internecie i Dzienniku Urzędowym zamieszczany jest w biuletynie State Aid Weekly e-News.
Materiał został opracowany przez PZZ „KADRA”, a z treścią komunikatów można się zapoznać na stronie Ministerstwa Energii i Komisji Europejskiej.
Grzegorz Trefon
